Verbindend communiceren: zo doe je dat!
De kracht van diepgaande communicatie:
Waarom praten over emoties cruciaal is voor verbindend communiceren
De man voor me vecht tegen zijn tranen. Hij kwam binnen met woede in zijn ogen, boos om iets dat zijn vrouw die ochtend tegen hem had gezegd. We besloten de tijd te nemen om de situatie uit te werken. Ik vroeg hem:
“Kun je haar vertellen: Toen je dat tegen me zei, voelde ik me...”
Ik zie hem worstelen. De woede is vervangen door verdriet, duidelijk zichtbaar. Hij is in gedachten verzonken, maar er komt geen woord uit zijn mond.
Na een lange stilte zegt hij zachtjes: "niet fijn."
De verbinding ontbreekt...
Koppels in mijn praktijk zoeken zonder uitzondering naar ‘meer verbinding’. Wat betekent verbinding eigenlijk? Waarom ervaren sommige stellen het wel en anderen niet?
Een belangrijke oorzaak van een gebrek aan verbinding is dat stellen vaak niet kunnen praten over wat er ‘onder de waterlijn’ ligt.
In dit artikel ga ik dieper in op waarom dit zo is en wat je kunt doen om meer emotionele diepgang in je relatie te krijgen.
Verbindend communiceren: Als je me echt zou kennen, zou je weten dat...
Deze zin werd beroemd door het televisieprogramma ‘Over de Streep’. Als vrijwilliger bij dit programma zag ik de kracht van deze zin. Het nodigt uit tot diepere gesprekken, waardoor mensen op een dieper niveau verbinding maken en meer empathie en liefde voor elkaar voelen.
Het ijsbergmodel
Mensen zijn te vergelijken met ijsbergen. Slechts 10% van ons is zichtbaar; de rest ligt ‘onder water’. Boven de waterlijn liggen zichtbare zaken: hoe je eruitziet, wat je zegt, hoe je het zegt, je gedrag, houding, non-verbale signalen en zichtbare emoties zoals boosheid of frustratie.
Onder de waterlijn liggen de zachtere, niet-zichtbare emoties zoals angst, verdriet, onmacht, teleurstelling, schaamte en schuld. Terwijl boosheid anderen op afstand houdt, zorgt het delen van zachtere emoties juist voor meer verbinding, begrip en empathie.
Doe ik ertoe voor jou?
Gesprekken boven de waterlijn blijven oppervlakkig. We zien de ander vaak als bedreigend en komen in conflict. We voelen ons niet begrepen en onbelangrijk. Dit is dodelijk voor een relatie. Zoals Elie Wiesel, overlevende van de Holocaust, zei:
“The opposite of love is not hate but indifference.”
Iedereen wil weten dat hij of zij ertoe doet in een relatie. Dit kan alleen als je jezelf kunt uiten, ‘onder de waterlijn’, en je ware gevoelens en verlangens kunt delen.
Waarom is het leggen van verbinding zo moeilijk?
Waarom doen we dit niet, ondanks ons verlangen naar verbinding en begrip?
- We zijn druk en nemen geen tijd om echt te verbinden en een veilige plek te creëren om dieper te praten.
- Wat onder de waterlijn zit, zit daar niet voor niets. Het is eng om het te delen, uit angst voor afwijzing.
- We hebben het niet geleerd. Velen hebben een jeugd gehad zonder oprechte aandacht voor hun binnenwereld, wat hen niet leerde om woorden te geven aan hun gevoelens.
Het voelt gewoon ‘niet goed’
De Oostenrijkse filosoof Wittgenstein benadrukte het belang van taal:
“The limits of my language mean the limits of my world.”
Brene Brown, bekend van ‘De Kracht van Kwetsbaarheid’, ontdekte dat mensen gemiddeld slechts drie woorden kennen om hun gevoelens te beschrijven. Dit verklaart waarom velen in mijn praktijk zeggen: “Ik voel me fijn/niet fijn” of “boos/gefrustreerd”.
Kinderlijke binnenwereld
Het niet kunnen uitdrukken van gevoelens is als een kind dat veel voelt maar de woorden niet kent. Volwassenen zonder woorden voor hun binnenwereld raken gefrustreerd, wat tot verwarring in relaties leidt. Als je boosheid uit, krijg je een andere reactie dan wanneer je je echte gevoelens zoals eenzaamheid, angst, verdriet of teleurstelling deelt.
Tips voor meer emotionele verbondenheid
Hoe kunnen we dit verbeteren?
- Laat jezelf meer zien en vertel: “Als je me echt zou kennen, zou je weten dat...”
- Stel betere vragen aan je partner of anderen waarmee je je wilt verbinden. Vraag niet alleen ‘hoe was je dag?’, maar vraag bijvoorbeeld:
- Wat was er goed vandaag?
- Wat vond je fijn?
- Wat vond je lastig?
- Wanneer heb je gelachen?
- Wat heb je geleerd?
Amber L. Wright heeft een inspirerende TED Talk over hoe je betere vragen kunt stellen om betere connecties te bouwen.
Cheatsheet voor emotionele taal
Omdat het lastig kan zijn om gevoelens te benoemen, heb ik een cheatsheet gemaakt. Als je merkt dat je niet verder komt dan ‘fijn, niet fijn, gefrustreerd’, gebruik dan de cheatsheet om preciezer uit te drukken wat je voelt. Dit helpt je groeien in het delen van wat er onder jouw waterlijn gebeurt.
